Terpeny

28 stycznia 2021

Terpeny i terpenoidy są substancjami lipofilowymi i wiele z nich może przekroczyć barierę krew-mózg. Są kluczowym składnikiem olejków eterycznych używanych przez ludzi od stuleci i stały się integralną częścią codziennego życia w różnych kulturach. Poza celami medycznymi, spektrum ich zastosowań sięga od aromatów spożywczych przez substancje zapachowe w perfumach po produkcję przyjaznych dla środowiska przynęt do zwalczania szkodników.

Z chemicznego punktu widzenia terpeny wywodzą się z tzw. izoprenów i można je podzielić na mono-, seskwi- i triterpeny, różniące się liczbą cząsteczek węgla. Obecne przykłady zastosowania medycznego to np. mentol (np. olejek miętowy), cymen (np. tymianek - jako syrop lub napar na kaszel) i kwas karnozowy (szałwia - jako napar lub pastylki do ssania). 


Terpeny potrafią być bardzo silne i działać nawet w bardzo małych dawkach rzędu kilku ng/ml. Różnorodność naturalnie występujących w kwiatach marihuany kannabinoidów i terpenów oraz ich wzajemne interakcje oferują ogromny potencjał synergii. Dlatego potencjał ten można wykorzystać jedynie stosując kwiaty marihuany i pełne wyciągi, ponieważ inne leki bazujące na konopiach indyjskich nie zawierają tak wielu czynnych substancji. Nawiasem mówiąc, terpeny są również odpowiedzialne za typowy zapach kwiatów marihuany, który w zależności od odmiany może się znacznie różnić. 




W poniższym zestawieniu przedstawiono działanie farmakologiczne niektórych terpenów wraz z kannabinoidami, które tworzą z nimi synergie.


Terpenoid: limonen*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania:

- poprawiające nastrój / przeciwdepresyjne 

- immunostymulujące, przeciwdrobnoustrojowe

- przeciwlękowe

- leczenie chorób skóry 

- regulacja kwasu żołądkowego  potencjalnie przeciwnowotworowe 

CBD CBD CBD CBD CBG THC *zawarty m.in. w cytrynach



Terpenoid: α-pinen*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania: - przeciwzapalne

- rozkurczające oskrzela

- usprawniające pamięć *zawarty m.in. w igłach świerkowych



Terpenoid: linalol*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania: - przeciwlękowe - relaksujące, uspokajające - przeciwbólowe - przeciwdrgawkowe THCV TBDV *zawarty m.in. w lawendzie




Terpenoid: : β-mircen*
Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania:
- przeciwzapalne 
- przeciwbólowe 
- zwiotczające mięśnie  
- uspokajające, nasenne 
-  potencjalnie przeciwnowotworowe

*zawarty m.in. w chmielu



Terpenoid: β-kariofilen*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania:
- przeciwzapalne
- gastroprotekcyjne
- przeciwpasożytnicze 
- wspierające w leczeniu odwykowym (jako selektywny agonista
CB2) 

*zawarty m.in. w czarnym pieprzu



Terpenoid: tlenek kariofilenu*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania:
- spowolnienie agregacji płytek krwi 
- przeciwgrzybicze
- owadobójcze 
CBC
THC
CBG
THCA CBGA
CBD
*zawarty m.in. w bazylii



Terpenoid: nerolidol*

Działanie farmakologiczne i obszar zastosowania:
- uspakajające
- przeciwpasożytnicze 

*zawarty m.in. w kwiecie pomarańczy